กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) ออกโรงเตือนประชาชนอย่างเร่งด่วน หลังตรวจพบข่าวปลอมแพร่สะพัดในโลกออนไลน์ สร้างความสับสนและความตื่นตระหนกในวงกว้าง โดยเฉพาะประเด็น “สัญญาณเตือนสึนามิ! น้ำทะเลภูเก็ตลดฮวบ หลังแผ่นดินไหวเกาะสุมาตรา” ซึ่งถูกจัดเป็นข่าวปลอมที่ประชาชนให้ความสนใจสูงสุดในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมา ย้ำชัดข้อมูลดังกล่าวไม่เป็นความจริง แนะประชาชนเลือกเชื่อ เลือกแชร์ จากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือเท่านั้น
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม หรือ ดีอี เปิดเผยผลการดำเนินงานของศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม (Anti-Fake News Center) ในการเฝ้าระวังและตรวจสอบข้อมูลที่เผยแพร่บนสื่อสังคมออนไลน์ พบว่าในช่วงระหว่างวันที่ 27 มีนาคม ถึง 3 เมษายน 2568 ที่ผ่านมา มีข้อความที่เข้ามาในระบบตรวจสอบมากถึง 837,077 ข้อความ และมีข้อความที่ต้องดำเนินการตรวจสอบเพื่อยืนยันข้อเท็จจริง (Verify) ทั้งสิ้น 599 ข้อความ
นายเวทางค์ พ่วงทรัพย์ เลขาธิการคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สดช.) ในฐานะโฆษกกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) กล่าวว่า จากการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล พบว่าช่องทางที่ตรวจพบบเบาะแสข่าวปลอมมากที่สุดคือการรับฟังเสียงทางสังคม (Social Listening) จำนวน 584 ข้อความ รองลงมาคือการแจ้งเบาะแสผ่าน Line Official จำนวน 11 ข้อความ และผ่านช่องทาง Facebook อีก 4 ข้อความ ทำให้มีเรื่องที่ต้องดำเนินการตรวจสอบทั้งสิ้น 174 เรื่อง โดยขณะนี้ได้ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และได้รับผลการตรวจสอบกลับมาแล้ว 82 เรื่อง
โฆษกกระทรวงดีอี กล่าวเพิ่มเติมว่า ข่าวปลอมที่ได้รับความสนใจจากประชาชนในรอบสัปดาห์นี้ สามารถแบ่งออกได้เป็น 5 กลุ่มหลัก ได้แก่
- กลุ่มนโยบายรัฐบาล ข่าวสารทางราชการ ความสงบเรียบร้อยของสังคม ขัดศีลธรรมอันดี และความมั่นคงภายในประเทศ จำนวน 69 เรื่อง
- กลุ่มผลิตภัณฑ์สุขภาพ วัตถุอันตราย เครื่องสำอาง รวมถึงสินค้าและบริการที่ผิดกฎหมาย จำนวน 23 เรื่อง
- กลุ่มภัยพิบัติ จำนวน 23 เรื่อง
- กลุ่มเศรษฐกิจ จำนวน 2 เรื่อง
- กลุ่มอาชญากรรมออนไลน์ จำนวน 11 เรื่อง
เป็นที่น่าสังเกตว่า ข่าวปลอมในกลุ่มภัยพิบัติ โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์แผ่นดินไหวและผลกระทบที่อาจตามมา ได้รับความสนใจจากประชาชนเป็นอย่างมากในสัปดาห์นี้ ซึ่งข่าวเหล่านี้มีศักยภาพสูงในการสร้างความตื่นตระหนก ความเข้าใจผิด ความสับสน และความวิตกกังวลในสังคมได้อย่างรวดเร็ว
“เมื่อพิจารณาจากข่าวปลอมที่ได้รับความสนใจในลำดับต้นๆ ในสัปดาห์นี้ พบว่าเป็นข่าวเกี่ยวกับเรื่องของภัยพิบัติ โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์แผ่นดินไหว และเหตุการณ์ต่อเนื่อง ซึ่งมีผลกระทบต่อสังคมส่วนใหญ่ ทำให้เกิดความตื่นตระหนก เข้าใจผิด สับสน และวิตกกังวลได้” นายเวทางค์กล่าว
สำหรับ 10 อันดับข่าวปลอมที่ได้รับความสนใจสูงสุดในรอบสัปดาห์ที่ผ่านมา มีดังนี้
อันดับที่ 1: เรื่อง สัญญาณเตือนสึนามิ! น้ำทะเลภูเก็ตลดฮวบ หลังแผ่นดินไหวเกาะสุมาตรา
อันดับที่ 2: เรื่อง เตือน! เฝ้าระวังอาจจะเกิดสึนามิ เนื่องจากเหตุแผ่นดินไหว
อันดับที่ 3: เรื่อง เตือนภัยสมุทรปราการ อาจเกิดสึนามิ
อันดับที่ 4: เรื่อง อีก 50 ปี รอยเลื่อนสะกายอาจขยับ เสี่ยงแผ่นดินไหวใหญ่ในไทย
อันดับที่ 5: เรื่อง เลี่ยงใช้เส้นทางสะพานพระราม 9 และสะพานพระราม 3 เนื่องจากสะพานถล่มจากเหตุแผ่นดินไหว
อันดับที่ 6: เรื่อง อาคารศูนย์ราชการแจ้งวัฒนะฯ เอียงและทรุดตัว
อันดับที่ 7: เรื่อง สะพานพระราม 9 ถล่มแล้วจากเหตุแผ่นดินไหว
อันดับที่ 8: เรื่อง อาคารสำนักงานใหญ่ธนาคารออมสินเกิดการเอียงทรุดตัว
อันดับที่ 9: เรื่อง พบเครื่องบินรบ F5E เหนือน่านฟ้า จ.สุรินทร์ มุ่งหน้าไปทางกัมพูชา
อันดับที่ 10: เรื่อง สั่งคนอพยพจากตึกสูง เพราะแผ่นดินไหว รอบที่ 2
นายเวทางค์ ย้ำว่า “เมื่อพิจารณาจากข่าวปลอมที่ประชาชนสนใจมากที่สุด จาก 10 อันดับข้างต้น พบว่าเป็นข่าวที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของภัยพิบัติ ที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์แผ่นดินไหว ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความตื่นตระหนก เข้าใจผิด ความสับสนในสังคม โดยหากมีการแชร์ส่งต่อกันไปในสังคม มีผลทำให้ประชาชนเกิดความสับสน ส่งผลกระทบกับประชาชนทั่วประเทศเป็นวงกว้าง”
ในส่วนของข่าวปลอมอันดับ 1 เรื่อง “สัญญาณเตือนสึนามิ! น้ำทะเลภูเก็ตลดฮวบ หลังแผ่นดินไหวเกาะสุมาตรา” ทางกระทรวงดีอี โดยการประสานงานกับกรมอุตุนิยมวิทยา ได้ตรวจสอบและยืนยันแล้วว่าเป็นข้อมูลเท็จ กรมอุตุนิยมวิทยาชี้แจงว่า กรณีดังกล่าวนั้นไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด ปัจจุบันยังไม่มีรายงานการเกิดเหตุแผ่นดินไหวใดๆ ที่ส่งผลให้เกิดคลื่นสึนามิในลักษณะดังกล่าว ข้อมูลที่แพร่กระจายออกไปนั้นไม่ได้มีแหล่งที่มาจากกรมอุตุนิยมวิทยา และไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ใดๆ มาสนับสนุน สำหรับปรากฏการณ์การเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำทะเลที่อาจเกิดขึ้นนั้น สามารถเกิดจากปัจจัยทางธรรมชาติอื่นๆ ได้ เช่น ปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง ตามปกติ ซึ่งไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์แผ่นดินไหวหรือการเกิดสึนามิแต่อย่างใด
สำหรับข่าวปลอมอันดับที่ 2 เรื่อง “เตือน! เฝ้าระวังอาจจะเกิดสึนามิ เนื่องจากเหตุแผ่นดินไหว” กรมอุตุนิยมวิทยาได้ชี้แจงข้อเท็จจริงว่าเป็นข้อมูลเท็จเช่นกัน โดยหลักการทางวิทยาศาสตร์แล้ว หากเกิดแผ่นดินไหวที่มีจุดศูนย์กลางอยู่บนบก จะไม่สามารถก่อให้เกิดคลื่นสึนามิได้ ดังนั้น จึงขอให้ประชาชนอย่าตื่นตระหนกกับข่าวลือต่างๆ ที่มาจากแหล่งข่าวที่ไม่น่าเชื่อถือ และควรติดตามข้อมูลข่าวสารจากทางราชการเป็นหลัก หากประชาชนมีข้อสงสัยหรือต้องการตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับสถานการณ์แผ่นดินไหว สามารถติดตามได้จากช่องทางของกองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา ตลอด 24 ชั่วโมง ผ่านทางเว็บไซต์ https://earthquake.tmd.go.th, Facebook Page: Earthquake TMD, แอปพลิเคชัน EarthquakeTMD, สายด่วน 1182 หรือ Hotline 02-399-4547
กระทรวงดีอี แสดงความห่วงใยต่อประชาชนในเรื่องการรับมือกับข่าวปลอมที่แพร่กระจายอย่างรวดเร็วบนสื่อออนไลน์และโซเชียลมีเดีย การขาดความรู้เท่าทันและส่งต่อข้อมูลโดยไม่ได้ตรวจสอบข้อเท็จจริง อาจนำไปสู่การหลงเชื่อ สร้างความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน ก่อให้เกิดความวิตกกังวลโดยไม่จำเป็น และในบางกรณีอาจสร้างความเสียหายต่อชีวิต ทรัพย์สิน หรือข้อมูลส่วนบุคคลได้ นอกจากนี้ ยังอาจส่งผลกระทบในวงกว้างต่อความสงบเรียบร้อยของสังคม
ดังนั้น กระทรวงดีอี จึงขอเน้นย้ำให้ประชาชนทุกคน โปรดใช้วิจารณญาณในการรับข่าวสาร ตรวจสอบข้อเท็จจริงของข่าวสารหรือลิงก์เว็บไซต์ต่างๆ ให้แน่ใจก่อนตัดสินใจเชื่อหรือส่งต่อ หากไม่แน่ใจในข้อมูล ควรตรวจสอบกับหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องโดยตรง หรือแจ้งเบาะแสมายังศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม
ประชาชนสามารถแจ้งเบาะแสข่าวปลอมและอาชญากรรมออนไลน์ทุกรูปแบบได้ตลอด 24 ชั่วโมง ผ่านช่องทางต่างๆ ดังนี้:
- โทรสายด่วน GCC 1111 ต่อ 87
- Line Official Account: @antifakenewscenter
- เว็บไซต์: www.antifakenewscenter.com
- ช่องทาง Twitter: https://twitter.com/AFNCThailand
- ช่องทาง Instagram: https://www.instagram.com/antifakenewscenter_thailand/
- แอปพลิเคชัน TikTok: https://www.tiktok.com/@antifakenewscenter
การรู้เท่าทันและตรวจสอบข้อมูลก่อนแชร์ เป็นส่วนสำคัญในการช่วยลดการแพร่กระจายของข่าวปลอม และสร้างสังคมออนไลน์ที่น่าเชื่อถือและปลอดภัยยิ่งขึ้น
#ข่าวปลอม #ดีอี #ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม #สึนามิ #แผ่นดินไหว #ภูเก็ต #กรมอุตุนิยมวิทยา #เตือนภัย #เช็คก่อนแชร์ #FakeNews #MDES #AntiFakeNewsCenter #Tsunami #Earthquake #Phuket
