พม.ผนึกกำลังเสริมเกราะ คนพิการ ติวเข้มแผนรับมือภัยพิบัติเชิงรุก

กระทรวง พม. โดยกรม พก. จัดประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งใหญ่ เสริมพลังยุทธศาสตร์เชิงรุกเตรียมคนพิการรับมือภัยพิบัติ มุ่งลดผลกระทบและความเสียหายทางเศรษฐกิจ สร้างความมั่นคงให้ประชากรกลุ่มเปราะบางทั่วประเทศ พร้อมดึงทุกภาคส่วนบูรณาการความร่วมมือผ่านกลไก “ทีม พม.หนึ่งเดียว” และศูนย์ DCCV สร้างหลักประกันให้คนพิการเข้าถึงสิทธิและฟื้นตัวอย่างยั่งยืน

กรุงเทพฯ, ประเทศไทย – ท่ามกลางความท้าทายจากสถานการณ์โลกที่ผันผวน ทั้งการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร สภาพภูมิอากาศที่แปรปรวน และภัยพิบัติที่ซับซ้อนรุนแรงขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและความมั่นคงของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่ม คนพิการ ที่มักเป็นกลุ่มแรกที่ได้รับผลกระทบและมีความเปราะบางสูง กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) โดยกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ (พก.) จึงได้เดินหน้ามาตรการเชิงรุก จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการเสริมพลังยุทธศาสตร์เชิงรุกเตรียมความพร้อมดูแลคนพิการจากภัยพิบัติขึ้นอย่างเป็นทางการ

เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2568 เวลา 15.00 น. ณ ห้องราชา1 ชั้น 11 อาคาร 2 โรงแรมปรินซ์ พาเลซ กรุงเทพมหานคร นายโชคชัย วิเชียรชัยยะ อธิบดีกรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต คนพิการ (พก.) ได้ให้เกียรติเป็นประธานในพิธีเปิดการประชุมฯ ซึ่งกำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 28 – 29 พฤษภาคม 2568 โดยมีผู้บริหารระดับสูง อาทิ ผู้อำนวยการศูนย์บริการคนพิการประจำจังหวัด เจ้าหน้าที่พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ผู้แทนคนพิการ ผู้ดูแลคนพิการ และภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาสังคม เข้าร่วมอย่างคับคั่ง สะท้อนความมุ่งมั่นในการสร้างเครือข่ายการทำงานที่เข้มแข็ง

ภัยพิบัติ: ความท้าทายซ้ำเติมเศรษฐกิจและกลุ่มเปราะบาง

นายโชคชัย วิเชียรชัยยะ อธิบดีกรม พก. กล่าวเน้นย้ำถึงสถานการณ์ปัจจุบันว่า “ประเทศไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายที่สำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนและคุณภาพชีวิตของประชากร ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรแบบพลิกโฉม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่นับวันจะทวีความรุนแรงและคาดการณ์ได้ยากขึ้น รวมถึงภัยพิบัติทางธรรมชาติและภัยอื่นๆ ที่มีความหลากหลายและเพิ่มความรุนแรงขึ้นอย่างต่อเนื่อง”

“ปัจจัยเหล่านี้ไม่เพียงส่งผลกระทบและก่อให้เกิดความเสียหายอย่างมหาศาลต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศในภาพรวม ทั้งในภาคเกษตรกรรม อุตสาหกรรม การท่องเที่ยว และโครงสร้างพื้นฐาน แต่ยังส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อความมั่นคงของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชากรกลุ่มคนพิการ ซึ่งมักเป็นกลุ่มที่ยังขาดทั้งทรัพยากรที่จำเป็นและความสามารถในการปรับตัวต่อความท้าทายต่างๆ ได้อย่างทันท่วงที ทำให้มีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับผลกระทบหนักกว่ากลุ่มอื่น ทั้งในด้านการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร การอพยพ การเข้าถึงบริการสุขภาพและสวัสดิการ รวมถึงการฟื้นฟูเยียวยาภายหลังภัยพิบัติ ซึ่งล้วนส่งผลต่อต้นทุนทางสังคมและเศรษฐกิจในระยะยาว”

ความเปราะบางของคนพิการในสถานการณ์ภัยพิบัติไม่เพียงแต่เป็นประเด็นด้านสิทธิมนุษยชน แต่ยังเชื่อมโยงกับมิติทางเศรษฐกิจอย่างลึกซึ้ง การสูญเสียโอกาสในการประกอบอาชีพ การเข้าถึงการศึกษา หรือการมีส่วนร่วมทางสังคมของคนพิการ ย่อมส่งผลต่อผลิตภาพโดยรวมของประเทศ การลงทุนในการเตรียมความพร้อมและเสริมสร้างศักยภาพให้คนพิการสามารถรับมือและฟื้นตัวจากภัยพิบัติได้ จึงเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าในการลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจในระยะยาว และสร้างสังคมที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังอย่างแท้จริง

พม. ขับเคลื่อนแผนเชิงรุก – บูรณาการทุกภาคส่วน

กระทรวง พม. โดยกรม พก. ในฐานะหน่วยงานหลักในการประสานนโยบายและขับเคลื่อนการดำเนินงานเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ได้ตระหนักถึงความจำเป็นเร่งด่วนนี้ และได้ดำเนินการตามแผนการจัดการภัยพิบัติสำหรับคนพิการมาอย่างต่อเนื่อง โดยผนวกหลักการสากลเข้ากับการขับเคลื่อนแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ ฉบับที่ 5 ซึ่งปัจจุบันได้มีการขยายระยะเวลาแผนดังกล่าวออกไปจนกว่าแผนปฏิบัติการด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ ฉบับที่ 6 (พ.ศ. 2566 – 2570) จะมีผลบังคับใช้เต็มรูปแบบ

อธิบดี พก. กล่าวเพิ่มเติมว่า “ภายใต้แผนปฏิบัติการฯ ฉบับที่ 6 โดยเฉพาะในยุทธศาสตร์ที่ 2 ว่าด้วยการพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการและการขจัดการเลือกปฏิบัติเพื่อให้คนพิการเข้าถึงสิทธิได้จริง ได้มีการกำหนดแนวทางและมาตรการที่ชัดเจนเกี่ยวกับการพัฒนาระบบการจัดการภัยพิบัติ การลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ และการฟื้นฟูหลังจากการเกิดภัยพิบัติสำหรับคนพิการ ซึ่งรวมถึงประเด็นสำคัญอย่างการจัดระบบการประกันภัยสำหรับคนพิการที่เท่าเทียมและครอบคลุม เพื่อเป็นหลักประกันทางการเงินและลดภาระค่าใช้จ่ายที่อาจเกิดขึ้นจากภัยพิบัติ กรอบการทำงานนี้จะถูกเชื่อมโยงไปสู่การจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการในระดับจังหวัดทั่วประเทศ เพื่อให้เกิดการปฏิบัติงานที่สอดคล้องและตอบสนองต่อความต้องการของคนพิการในแต่ละพื้นที่อย่างแท้จริง”

การดำเนินงานดังกล่าวเน้นการผนวกประเด็นด้านคนพิการเข้ากับแผนงานและโครงการของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้คนพิการสามารถเข้าถึงสิทธิที่เป็นจริงและได้รับการช่วยเหลืออย่างเป็นรูปธรรมในระดับพื้นที่ โดยอาศัยการบูรณาการการทำงานร่วมกับ “ทีม พม.หนึ่งเดียว” ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการผสานกำลังของหน่วยงานในสังกัดกระทรวง พม. และภาคีเครือข่ายในพื้นที่ ผ่านศูนย์บริการคนพิการประจำจังหวัด รวมถึงหน่วยงานในสังกัด พก.

“ศบปภ.” (DCCV) กลไกสำคัญดูแลกลุ่มเปราะบางเชิงรุก

เพื่อยกระดับการดูแลกลุ่มเปราะบางในสถานการณ์ภัยพิบัติ กระทรวง พม. ได้มีการจัดตั้ง “ศูนย์บริหารการดูแลกลุ่มเปราะบางจากภัยพิบัติ (ศบปภ.)” หรือ Disaster Care Center for the Vulnerable (DCCV) ขึ้น เพื่อทำหน้าที่เป็นหน่วยงานกลางในการขับเคลื่อนการให้ความช่วยเหลือ ดูแล และเยียวยากลุ่มเปราะบางจากภัยพิบัติในเชิงรุก ศบปภ. จะเป็นศูนย์กลางในการบริหารจัดการทรัพยากร การประสานงาน การกำกับติดตาม และประเมินผลการดำเนินงานให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล รวมถึงการสื่อสารและประชาสัมพันธ์ทางสังคมเชิงรุก เพื่อสร้างความตระหนักรู้และความเข้าใจแก่ทุกภาคส่วนในการร่วมกันช่วยเหลือ ดูแล และเยียวยากลุ่มเปราะบางเมื่อเกิดภัยพิบัติ ซึ่งจะช่วยลดความซ้ำซ้อนในการทำงานและเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้จ่ายงบประมาณภาครัฐ

ประชุมเชิงปฏิบัติการฯ: เสริมอาวุธทางปัญญา สร้างเครือข่ายเข้มแข็ง

การประชุมเชิงปฏิบัติการเสริมพลังยุทธศาสตร์เชิงรุกเตรียมความพร้อมดูแลคนพิการจากภัยพิบัติในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์สำคัญเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องและเป็นปัจจุบันเกี่ยวกับการเตรียมความพร้อม การให้ความช่วยเหลือ การฟื้นฟู และการเยียวยาคนพิการและกลุ่มเปราะบางในสถานการณ์ภัยพิบัติต่างๆ ตั้งแต่ระยะก่อนเกิดภัย ขณะเกิดภัย และหลังเกิดภัย นอกจากนี้ ยังมุ่งเน้นการบูรณาการความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม องค์กรด้านคนพิการ และภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ทุกฝ่ายสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างไร้รอยต่อและมีประสิทธิภาพสูงสุดในการรับมือกับผลกระทบของภัยพิบัติ

การประชุมครั้งนี้มีผู้เข้าร่วมประกอบด้วย ผู้อำนวยการศูนย์บริการคนพิการประจำจังหวัด และเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานจากทั่วประเทศ จำนวน 180 คน ซึ่งเป็นบุคลากรด่านหน้าที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนงานในระดับพื้นที่ นอกจากนี้ ยังมีการถ่ายทอดสดผ่านระบบวีดิทัศน์ทางไกล (Video Conference) ไปยังองค์กรด้านคนพิการทั่วประเทศ เพื่อให้เกิดการรับรู้และมีส่วนร่วมในวงกว้าง

รูปแบบกิจกรรมในการประชุมฯ ประกอบด้วยสองส่วนหลัก ได้แก่:

1. การบรรยายให้ความรู้: ในหัวข้อที่สำคัญ เช่น “การจัดการภัยพิบัติในประเทศไทย” และ “การมีส่วนร่วมต่อการจัดการความเสี่ยงจากสาธารณภัยของประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ” โดยวิทยากรผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ผู้เข้าร่วมประชุมได้รับทราบถึงภาพรวมของสถานการณ์ กลไกการทำงานระดับชาติ และแนวทางการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ
2. เวทีเสวนา (Panel Discussion): ในหัวข้อที่น่าสนใจและท้าทายอย่างยิ่งคือ “ภัยพิบัติกับคนพิการ : ความเสี่ยง ความจริง และทางรอด” ซึ่งได้รับเกียรติจากวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิหลากหลายภาคส่วน ทั้งผู้แทนคนพิการจากประเภทความพิการต่างๆ ผู้แทนจากองค์กรระหว่างประเทศที่มีประสบการณ์ในการทำงานด้านภัยพิบัติและกลุ่มเปราะบาง ผู้แทนจากสถาบันการศึกษาที่ศึกษาวิจัยในประเด็นดังกล่าว และผู้แทนจากองค์กรภาคประชาสังคมที่ให้ความช่วยเหลือและมีบทบาทสำคัญในการช่วยเหลือสังคมในสถานการณ์ภัยพิบัติ เวทีเสวนานี้จะเป็นพื้นที่ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์จริง ความท้าทายที่พบ และแนวทางแก้ไขปัญหา เพื่อนำไปสู่การพัฒนากลยุทธ์และมาตรการที่ตอบโจทย์และมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

ก้าวต่อไป: สู่สังคมปลอดภัยและเศรษฐกิจที่ยั่งยืนสำหรับทุกคน

การเสริมพลังให้คนพิการและสร้างระบบการเตรียมความพร้อมรับมือภัยพิบัติที่เข้มแข็งและครอบคลุม ไม่เพียงแต่เป็นการยกระดับคุณภาพชีวิตและความปลอดภัยของคนพิการเท่านั้น แต่ยังเป็นการลงทุนเพื่ออนาคตที่ยั่งยืนของประเทศ การลดความสูญเสียและความเสียหายจากภัยพิบัติ ทั้งต่อชีวิต ทรัพย์สิน และระบบเศรษฐกิจ ย่อมส่งผลดีต่อการพัฒนาประเทศในระยะยาว การประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้จึงนับเป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของ พม. และภาคีเครือข่าย ในการสร้าง “เกราะป้องกัน” ให้กับกลุ่มคนพิการ และเสริมสร้างความสามารถในการปรับตัวและฟื้นคืนสภาพ (Resilience) ของสังคมไทยโดยรวม

เพื่อให้สามารถรับมือกับความท้าทายจากภัยพิบัติได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน สร้างความเชื่อมั่นว่าทุกคนในสังคม โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง จะได้รับการดูแลและไม่ถูกทอดทิ้งเมื่อยามวิกฤต ซึ่งจะนำไปสู่การลดภาระงบประมาณของภาครัฐในการเยียวยาฟื้นฟูระยะยาว และส่งเสริมให้คนพิการสามารถเป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมต่อไป

#พม #คนพิการ #ภัยพิบัติ #เตรียมพร้อมรับมือภัยพิบัติ #เศรษฐกิจไทย #คุณภาพชีวิตคนพิการ #DCCV #พก #เสริมพลังคนพิการ #ลดความเสี่ยงภัยพิบัติ #ความยั่งยืน #ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง #แผนรับมือภัยพิบัติ