ETDA ชี้ Gen AI มาแรง! แนะทุกภาคส่วนเร่งปรับตัวรับมือความเสี่ยง

TheReporterAsia – ETDA เผยปี 2024 ถือเป็นปีที่ Generative AI หรือ Gen AI ได้ก้าวขึ้นมาเป็นเทคโนโลยีที่ได้รับความสนใจอย่างล้นหลาม ด้วยความสามารถอันน่าทึ่งในการสร้างสรรค์เนื้อหา ไม่ว่าจะเป็นข้อความ รูปภาพ วิดีโอ หรือแม้แต่การสนทนาโต้ตอบที่ใกล้เคียงกับมนุษย์ Gen AI โดดเด่นด้วยความง่ายในการใช้งานและความรวดเร็ว จึงไม่น่าแปลกใจที่ Gen AI ถูกนำไปประยุกต์ใช้อย่างกว้างขวางในหลากหลายภาคส่วน ตั้งแต่การสร้างสรรค์งานศิลปะ การเขียนบทความ การพัฒนาซอฟต์แวร์ ไปจนถึงการให้บริการลูกค้า

• – Money20/20 เผย AI กำลังปฏิวัติการเงิน เอเชียผงาดปรับใช้สูงถึง 80%
• – ConnectX พลิกโฉม Customer Experience ด้วย AI ยกระดับธุรกิจไทย

อย่างไรก็ตาม เหรียญมักมีสองด้านเสมอ Gen AI ก็เช่นกัน แม้จะเต็มไปด้วยศักยภาพอันมหาศาล แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงและความท้าทายที่เราไม่อาจมองข้ามได้

ETDA เผยความเสี่ยงจากการใช้ Gen AI

หนึ่งในความเสี่ยงที่สำคัญของ Gen AI คือปัญหา Hallucination ซึ่งหมายถึงการที่ Gen AI สร้างผลลัพธ์ที่ดูน่าเชื่อถือ แต่กลับไม่ถูกต้องตามความเป็นจริง สิ่งนี้อาจนำไปสู่ความเข้าใจผิด การตัดสินใจที่ผิดพลาด และอาจส่งผลเสียหายร้ายแรงตามมาได้ ตัวอย่างเช่น หากใช้ Gen AI ในการวินิจฉัยโรค แต่ Gen AI เกิด Hallucination ขึ้น ผลลัพธ์ที่ผิดเพี้ยนอาจทำให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาที่ไม่ถูกต้อง

นอกจากนี้ Gen AI ยังอาจมี อคติ (Bias) และเลือกปฏิบัติ (Discrimination) เนื่องจากข้อมูลที่ใช้ฝึกฝน Gen AI อาจสะท้อนถึงอคติหรือความลำเอียงที่มีอยู่ในสังคม ส่งผลให้ผลลัพธ์ที่ได้มีความเอนเอียง เช่น การสร้างภาพบุคคลโดย Gen AI ที่แสดงให้เห็นถึงความเหลื่อมล้ำทางเชื้อชาติ เพศ หรือชาติพันธุ์

ปัญหา ลิขสิทธิ์ ก็เป็นอีกหนึ่งประเด็นที่ต้องระมัดระวัง การใช้ Gen AI สร้างผลงานอาจละเมิดลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยไม่ได้ตั้งใจ เนื่องจาก Gen AI เรียนรู้จากข้อมูลจำนวนมหาศาล ซึ่งอาจรวมถึงผลงานที่มีลิขสิทธิ์ ดังนั้น ผู้ใช้ Gen AI จึงต้องตระหนักถึงประเด็นนี้และตรวจสอบให้แน่ใจว่าการใช้ Gen AI ไม่ละเมิดกฎหมายลิขสิทธิ์

ในยุคที่ข้อมูลส่วนบุคคลมีความสำคัญอย่างยิ่ง Gen AI ก็อาจนำไปสู่การ ละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล ได้เช่นกัน เนื่องจาก Gen AI อาจเข้าถึงและนำข้อมูลส่วนบุคคลมาใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต ดังนั้น การพัฒนาและใช้งาน Gen AI จึงต้องคำนึงถึงความเป็นส่วนตัวของข้อมูลและต้องมีมาตรการป้องกันที่รัดกุม

อีกหนึ่งความท้าทายของ Gen AI คือ ความไม่แน่นอนของผลลัพธ์ แม้จะป้อนข้อมูลเดียวกัน แต่ Gen AI อาจให้คำตอบที่แตกต่างกันในแต่ละครั้ง ซึ่งอาจทำให้เกิดความสับสนและยากต่อการนำผลลัพธ์ไปใช้ประโยชน์

การ ขาดความเข้าใจ เกี่ยวกับ Gen AI อย่างเพียงพอก็เป็นความเสี่ยงที่ไม่ควรมองข้าม ผู้ใช้ Gen AI จำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการทำงาน ข้อจำกัด และความเสี่ยงของ Gen AI เพื่อนำไปสู่การตัดสินใจที่ถูกต้องและเหมาะสม

สุดท้าย Gen AI อาจถูก ผู้ไม่หวังดี นำไปใช้ในทางที่ผิด เช่น การสร้างข่าวปลอม การปลอมแปลงตัวตน หรือการโจมตีทางไซเบอร์ ซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสียหายต่อสังคมอย่างร้ายแรง

ความเสี่ยงจากการไม่ใช้ Gen AI

ในทางกลับกัน ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านมองว่า การไม่ใช้ Gen AI เลยก็อาจเป็นความเสี่ยงเช่นกัน เพราะอาจทำให้ธุรกิจและองค์กรเสียโอกาสในการพัฒนา เสียเปรียบในการแข่งขัน และตามไม่ทันโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว

การใช้ Gen AI อย่างสมดุล

ดังนั้น หัวใจสำคัญของการใช้ Gen AI คือการหา จุดสมดุล ระหว่างประโยชน์และความเสี่ยง ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน

ผู้พัฒนา Gen AI มีหน้าที่พัฒนาเทคโนโลยีให้มีความปลอดภัย น่าเชื่อถือ และสอดคล้องกับหลักจริยธรรม โดยคำนึงถึงผลกระทบต่อสังคมในวงกว้าง

ผู้ใช้งาน Gen AI ต้องเรียนรู้ ทำความเข้าใจ และใช้งาน Gen AI อย่างมีสติ มีวิจารณญาณ ตรวจสอบข้อมูล และไม่หลงเชื่อผลลัพธ์จาก Gen AI เพียงอย่างเดียว

ภาครัฐ มีบทบาทสำคัญในการสร้างความตระหนักรู้ ส่งเสริม AI Literacy ให้กับประชาชน และพัฒนากรอบธรรมาภิบาล กฎหมาย และนโยบาย เพื่อกำกับดูแลการใช้ Gen AI ให้เกิดประโยชน์สูงสุดและลดความเสี่ยงต่อสังคม

ทักษะแห่งอนาคตในยุค Gen AI

ในยุคที่ Gen AI กำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญ มนุษย์จำเป็นต้องพัฒนาทักษะใหม่ๆ เพื่อให้สามารถอยู่รอดและเติบโตได้ในโลกอนาคต ตัวอย่างเช่น ทักษะทางปัญญา (Cognitive Skill) เช่น การคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา การตัดสินใจ และการเรียนรู้ Prompt Engineering ซึ่งเป็นทักษะในการสื่อสารกับ Gen AI อย่างมีประสิทธิภาพ และ Emotional Intelligence และ Emotional Management ซึ่งเป็นทักษะในการเข้าใจและจัดการอารมณ์ของตนเองและผู้อื่น

The Global Forum on the Ethics of AI 2025

ประเทศไทยกำลังก้าวขึ้นมามีบทบาทสำคัญในเวทีโลกด้าน AI โดยจะเป็นเจ้าภาพจัดงานระดับโลก “The Global Forum on the Ethics of AI 2025” ครั้งแรกในเอเชียแปซิฟิก ซึ่งจะเป็นเวทีสำคัญในการร่วมกำหนดอนาคตจริยธรรม AI ของโลก

และแม้ AI จะมีประโยชน์มากมาย แต่การพึ่งพาและใช้งานมากเกินไปก็อาจส่งผลกระทบต่อมนุษย์อย่างปฏิเสธไม่ได้ การใช้งานอย่างเหมาะสม มีสติ และคำนึงถึงจริยธรรมจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อเน้นย้ำความสำคัญของกรอบธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์

กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ร่วมกับกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงศึกษาธิการ และ UNESCO เตรียมจัดงานระดับโลก “The Global Forum on the Ethics of AI 2025” ครั้งแรกในเอเชียแปซิฟิก ภายใต้แนวคิด “Ethical Governance of AI in Motion” โดยมีผู้นำและผู้เชี่ยวชาญกว่า 800 คนจาก 194 ประเทศสมาชิก UNESCO ที่จะมาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมองและกำหนดอนาคตจริยธรรม AI ของโลกไปพร้อมกัน ระหว่างวันที่ 24-27 มิถุนายน 2568 ที่ กรุงเทพฯ โดยสามารถติดตามความเคลื่อนไหวได้ที่เพจเฟซบุ๊ก ETDA Thailand

ทั้งนี้ Gen AI คือพลังแห่งการสร้างสรรค์ ที่พร้อมจะพลิกโฉมโลกอนาคต อย่างไรก็ตาม Gen AI ก็เป็นดาบสองคม ที่มาพร้อมกับความเสี่ยงและความท้าทาย การใช้ Gen AI อย่างสมดุล มี ความรับผิดชอบ และคำนึงถึงจริยธรรม คือกุญแจสำคัญที่จะนำพาเราไปสู่ อนาคตที่ยั่งยืน